چه طور استرس را از کودکان دور کنیم؟
استرس کودکان در فارسی به هرگونه عامل یا این که فشار روان شناختی اطلاق می شود که از بیرون یا این که درون بر بدن انسان وارد میگردد و متابولیسمهای روانشناختی او را تغییر و تحول میدهد . وی ادامه می دهد : در دستهبندی استرسها میتوان آنها را به 3 نوع «خوب» , «خنثی» و «بد» تقسیم بندی کرد ; استرسهای خوب دربرگیرنده خبرهای خوب , تغییر تحول مقطع تحصیلی , جابهجایی و نقل مکان به خانه جدید برای کودک است .
استرسهای خنثی
البته اخباری چون اخبار زمینلرزه , قتل و . . . میباشند که تأثیر مستقیمی روی کودک و خانوادهاش ندارد . اما استرسهای بد مانند فوت , طلاق والدین , تنبیههای بدنی و آزار جنسی استرسهایی با شدت بیشتر و اثرات پایدارتری در کودکان است . خدایی اضافه مینماید :
استرسها از نظر شدت تأثیرشان به 3 گونه حاد یا ناگهانی , مزمن و استرسهای طول زندگی تقسیم می گردد . و درباره علایم استرس در خردسالان معتقد است : به دلیل نبودِ مکانیزمهای تطابقی در خردسال ها , این علایم با بزرگسالان متفاوت است . مکانیزمهای تطابقی در پیدایش استرس به بزرگسالان کمک میکند با بیان بیان کردن مسئله , از شدت آن بکاهند .
این روانپزشک میگوید
: وقتی که استرس سیستم دفاعی روانی کودک را به هم بریزد , به طور معمول خویش را به صورت علایم جسمانی و گاهی اوقات علایم روانشناختی نشان میدهد : تنگی نفس , تیر کشیدن قفسه سینه , درد شکم و تپش قلب از جمله علایم جسمانی , گوشهگیری , گیجی , بیتمرکزی , بیعلاقگی به بازی یا این که سخن کردن با دیگرافراد و افت تحصیلی از علایم روانشناختیِ ناشی از استرس در خردسالان است .
دلایل تجربه های تلخ کودکی
افت تحصیلی از علایم روانشناختیِ ناشی از استرس در کودک ها است
خدایی همینطور به چگونگی مدیریت استرس کودکان میپردازد و می گوید : بسیاری از والدین در هنگام مواجهه با علایم استرس و اضطراب در کودکشان , آغاز به سوال پرسیدن از او مینمایند و با شرایط تحکم و بازپرسی از کودک می خواهند که دلیل استرس و تنشهای روانی خود را بازگو نماید ; اما غافلند از این که کودکان نمیتوانند احساسات خود را به خوبی بیان نمایند . به گفته خدایی , نخستین گام برای مدیریت استرس طفل , صحبت کردن با وی به لهجه خودش , یعنی زبان کودکی است . وی میگوید : پدر و مادر می بایست سعی نمایند از روشهای کودکانه به دنیای فرزندانشان راه پیدا نمایند , اورا بشناسند و به تدریج با وی دوست شوند .
ایشان تأکید می کند : زمان بیشتری را به کودک ها خویش اختصاص دهند و هیچگاه برای یافت کردن عامل استرس وی شتاب نکنند . شکیبا باشند , و این را بدانند که 90 درصد مشکلات بابیان استرس برطرف می گردند .
خدایی میگوید :
به جای پرسیدن سوال ها مستقیم , به حالت غیرمستقیم , برای مثال به کار گیری از اسباب بازی , بازیهای فکری , جدول یا این که داستانپردازی از کودک بخواهید درباره مشکلش با شما صحبت کند . به کودک خویش توهین نکنید . اصطلاحات مثبتی که بار تحقیر دارند مانند «تو دیگه بزرگ شدی , مرد خونه شدی . . . این چه رفتاریست که داری؟» را به کار نبرید و تلاش نکنید کودک خویش را واردار به تغییر در رفتارش نمایید . به شکل بازپرسی و با نیت کشف استرس نباید با بچه برخورد کرد .
خدایی با اشاره به اینکه بسیاری از کودکان در جمعهای خانوادگی , هنگام غذا خوردن یا تفریح کردن و تماشای تلویزیون حرفهای خویش را بیان مینمایند , میگوید : تا حد ممکن از جر و بحثهای خانوادگی , بزرگنمایی مشکلات و بازگویی اخبار حوادث در خانه خودداری کنید . محیط خانه برای کودک باید شاد باشد . تلاش کنید برای کودک حدود اختصاصی مشخصی مانند میز یا این که کمد اختصاصی در لحاظ بگیرید تا بتواند درین دور و بر فقط باشد و یه خرده با خودش خلوت نماید .
خدایی می گوید : بسیاری از کودک ها مضطرب , به مرورِ زمان , وسواسی می شوند , به عنوان مثال شرایط را همیشه چک می کنند , سوال های تکراری می پرسند و رفتارهای تکراری از خویش نشان میدهند که نشان از رفتار وسواسی ناشی از منشی اضطرابی است .